දැන් ඇමැති කෙනෙකුගේ
කරේ එල්ලෙන්න කියලා
වසර 1989 කැරැල්ලෙන් පසු ලැබූ මානසික තුවාලත් අරගෙන, ජනාධිපති ප්‍රේමදාස විසින් පවත්වන ලද ඉංග්‍රීසි ගුරුවරුන් බඳවා ගැනීමේ විභාගයෙන් වැඩි ලකුණු අරගෙන සමත් වෙලා මං ගියා පදවිය බලා.
තරුණ අසහන කොමිෂමේ නිර්දේශ පරිදි ඔය කාලෙ රජයේ සේවයට බඳවා ගැනීම සඳහා තරග විභාග රැසක් තිබුණා. මටත් ඔය තැපැල් මහත්තයෙකු, කෝට් ක්ලාක් කෙනෙකු, දුම්රිය ස්ථානාධිපති කෙනෙකු එහෙම වෙන්නට අවස්ථාව ලැබිලා තියෙද්දිත් මා අනුරාධපුරයෙනුත් කිලෝමීටර් 100ක් විතර ඊසානදිගට වන්නට පිහිටා තිබුණු පදවියේ මායිම් ගම්මානයක් වන බුද්ධංගල පාසලේ ගුරුවරයකු ලෙස තෝරා ගත් රැකියාව තමයි මගේ ජීවිතය වෙනස් කළේ.
දේශපාලනික වශයෙන් වෙනස් මගක යන්නට ඉවහල් වුණේ පදවියේදී හමු වුණ එච්.ඩී. පෙරේරා හා ඔහු හරහා හමු වුණ ජයතිලක බණ්ඩාරව, මහින්ද චන්ද්‍රසේකර වැනි අයයි.
ඔවුන් හැරුණාම, අපේ පාසල හා චමරිය ඇසුරේ හිටපු මතක හිටින මිතුරන් පිරිසක් හිටියා. දැන් කුලියාපිටිය ම.ම.වි. සේවය කරන නෙල්සන් වර්ණකුලසූරිය, දැන් පරාක්‍රමපුර පාසලේ වැඩ කරන සුදත් ගුණරත්න හා ඔහුගේ දරු පවුල, දැන් අලිවංගුව මහා විද්‍යාලයේ විදුහල්පති එස්. කේ. සේරසිංහ, දැන් මිනුවන්ගොඩ සේවය කරන උපුල් ගුණසේකර, මොරටුවේ සහස්රා ආයතනයේ අධිපති සරත් ජයවර්ධන, අපේ මුරකරු හේරත් අයියා, චමරියට නිතර ආ ගිය පසු කලෙක කැබිතිගොල්ලෑව කලාප අධ්‍යක්ෂ වුණ හේමපාල, අවාසනාවන්ත රිය අනතුරකින් මිය ගිය අබේපාල, පසුව උපැවිදි වුණ ධීරානන්ද හාමුදුරුවෝ, පිටුපස ක්වාටර්ස් එකේ හිටපු දැන් අනුරාධපුර නගරයේ පාසලක විදුහල්පතිවරයකු වන උපාලි වගේ සොඳුරු මිතුරන් රැසක් එක්ක, කොටි ගහනකොට එහෙ මෙහෙ දුවමින්, බිය වෙමින්, ඒත් සතුටින් එක පවුලක වගේ ජීවත් වුණ ජීවිතය කිසිදාක අමතක කරන්නට බැහැ.
මේ සොඳුරු මිතුරන් අතරින් මට මගහැරී ගිය ගාමිනී චන්ද්‍රදාස තමයි මගේ ප්‍රාණ සම මිතුරා වුණේ. ගාමිනී ඉක්මණින් මාරුවක් හදාගෙන අපෙන් වෙන් වෙලා යනකොට මට ඒක මානසික අවපීඩනයක් වගේ වුණා.
කාටත් මගහැරී තිබුණ ගාමිනී චන්ද්‍රදාසව මා නිතරම හෙව්වා. අහම්බෙන් ෆේස්බුක් එකේ දැකපු යාවත්කාලීන නො වන ගිනුමක එල්ලිලා යන්තම් ඔන්න මෑන්ව අල්ල ගත්තා. අද අපි කතා කළා.
ගාමිනී යාපහුව පැත්තේ අති දුෂ්කර ගම්මානයක කණු මුල් උදුරලා අලුතින් ගොවි බිම් අස්වද්දපු සැබෑ ගොවියකුගේ පුතකු ලෙස ඉපිද, කෙතේ කමතේ වැඩ කර, අමාරුවෙන් උසස් පෙළ හදාරා, විද්‍යා පීඨයට ගොස් පළමු පත්වීම ලෙස ගජබාපුර ඉස්කෝලෙ ගුරුවරයකු ලෙස ගිය අහිංසක තරුණයෙක්. ගාමිනී මට හමු වෙනකොට ඔහු හිටියෙ ඇලිකිඹුලාගල විද්‍යාලයේ චමරියේයි. බිම් බෝම්බ, කොටි ප්‍රහාර බහුල, පාළු වනගත ගුරු පාරක් දිගේ වැලිඔය හරහා දවසකට කිලෝ මීටර් දහයක් විතර අසහනකාරී බයිසිකල් ගමනකින් යා යුතු පාසලක් තමයි ගජබාපුර. ඒ ජනපදය පිහිටුවා තිබුණේ මුලතිව් දිස්ත්‍රික්කයේ කලින් සිලෝන් තියටර්ස් ෆාම් ලෙස හැඳින්වුණ දෙමළ ජනවාසයක මිනිසුන් ඉවත් කරලායි.
මේ ගම්වල ජීවිතයටත් වඩා දිනපතා යන මේ ගමන අනතුරුදායකයි. මරණයත් අතින් අරගෙන කොහොම හරි ඉස්කෝලෙට ගිහින් ආපහු පණ පිටින් පරාක්‍රමපුර ඇලිකිඹුලාගල පාසලේ චමරියට එන එක දැවැන්ත අභියෝගයක්. ඒ වකවානුවේ ඒ ප්‍රදේශයේ ජීවත් වූ මිනිසුන්ට වඩා, පිටින් රැකියාවලට යන්නට සිදු වුණ, ගුරුවරුන් දෙතුන් දෙනෙකු උගන්වපු මෙවැනි පුංචි පාසල්වල ගුරුවරුන් හිටියේ දැඩි මානසික පීඩනයකින්. ඒක විෂාධයක් මට්ටමේ ම තියෙන්නට ඇති.
ඉතින් මේ සටහන ලිව්වෙ ගාමිනීට මුහුණ දෙන්නට සිදු වුණ එක්තරා සිදුවීමක් නිසායි. ඒ කාලෙ ගාමිනී මා වැඩ කළ බුද්ධංගල විද්‍යාලයේ අපේ චමරියේයි හිටියේ. ගජබාපුර අවුරුදු ගණනක් වැඩ කළ ඔහුට මා සිටි පාසලට මාරුවක් ලැබී තිබුණත්, ගජබාපුරට ගුරුවරයකු නැති වීම නිසා ඒ මාරුව ක්‍රියාත්මක වුණේ නැහැ.
දවසක් ආපහු ඇවිත්, වෙනදා වගේ බතුත් නො කා, විටත් නො කා, ගාමිනී කා එක්කවත් කතා නො කර, බොහොම දුක්මුසු විදියට කල්පනා කර කර හිටියා. “ඇයි බං?" කියලා අහලා බොහොම අමාරුවෙන් තමයි විස්තරේ දැනගත්තෙ.
ගාමිනී රස්සාව දාලා ගෙදර යන්න හිතමින් සිටිද්දි බොහොම අමාරුවෙන් තමයි හිත හදලා ආපසු පාසලට ඇරියෙ. එහෙම නො වුණා නම්, දැන් මහනුවර නගරයේ පාසලක චිත්‍ර උගන්වන ගාමිනී ආපහු ගමේ කුඹුරු කොටන්නට යන්නට ඉඩ තිබුණා. ඒක සමහර විට ගුරු වෘත්තියට වඩා හොඳ වෙන්නත් ඉඩ තිබුණා.
ඒ කාලෙ වැලිඔය පැත්තෙ ඉතා පැහැදිලි දේශ සීමා මායිම් වැටක් තිබුණා. අතරින් පතර ග්‍රාමාරක්ෂක බංකර් සහිතව ඉදි කර තිබුණු මේ වැටෙන් එහා පැත්තට යන්නට සිවිල් වැසියන්ට අවසර තිබුණෙ නැහැ. ඒ වගේ ම, ඒ පැත්තට හමුදාව වුණත් ගියේ මෙහෙයුම් සඳහා විතරයි. ඔය කාලෙ හමුදාවෙ කුඩා කණ්ඩායම් මෙහෙයුම් සඳහා ගිහින් ආපහු එන්නෙ දින ගණනාවකට පස්සෙ. ඒවා එක්තරා විදියක ගරිල්ලා ස්වරූපයේ ප්‍රහාර. කොටින් කරපු විදියට ම තමයි හමුදාවත් මෙහෙයුම් කළේ. මේ මෙහෙයුම්වලට යනකොට ඇතැම් විට ගමේ මිනිහෙකුත් එක්කගෙන ගියා පාර හොයා ගන්නට. මේ මිනිසුන් දඩයක්කාරයෝයි. ඔවුන් කැළයට ගියේ සාමාන්‍ය විදියට සරම් කමිස ඇඳලා පන් මල්ලකුයි, තුවක්කුවකුයි අරගෙන.
දවසක් ගාමිනී පාසලේ උගන්වමින් ඉන්නකොට පාසල් වත්ත අසලින් ම මෙසේ මෙහෙයුමකට ගිය කුඩා කණ්ඩායමක් ආපසු හමුදා බල ප්‍රදේශයට ඇතුළු වුණා. ඒ එක්ක පාසලේ ළමයකුගෙ තාත්තා කෙනෙකුත් ආවා. බර පන් මල්ලකුත් අරගෙන හමුදා භට පිරිස පිටුපසින් මේ මිනිහා කඳවුර දිහාවට යන ගමන් ගාමිනීට කතා කළා.
“සර්, පොඩි බඩ්ඩක් පෙන්නන්න ද?"
“මොකක් ද?"
ගැමියා ගාමිනී ළඟට ඇවිත් පන් මල්ලේ කට විහිදුවලා පෙන්නුවා.
ඒකෙ තිබුණෙ බෙල්ල ළඟින් කපපු මිනිස් ඔළුවක්. කොටි නායකයකුගෙ හරි සාමාන්‍ය දෙමළ මිනිහකුගෙ හරි වෙන්න ඇති. කාගෙ වුණත් මිනිහෙකුගෙ.
මේ සිද්ධිය සිදු වුණේ 1994දීයි. වසර 2000දී විතර කොටි සංවිධානය ගජබාපුර පැත්ත සම්පූර්ණයෙන් ම අල්ලා ගත්තා. රජයේ හමුදා ගජබාපුර නැවත අල්ලා ගත්තෙ අවුරුදු අටකට පස්සෙ 2008දී. මේ ඒ වෙලාවේ ගත්ත වීඩියෝවක්.